Geen gezeik meer in de Molenwijk

Ze zijn de ogen en oren van de buurt. In de Molenwijk in Noord hebben flatbewoners zelf een SMS-alarmsysteem opgezet, om de criminaliteit terug te dringen. Met succes.

Joost van der Wegen (Metro, 13 mei 2011), fotografie Yvonne Witte

Nog even naar de wc, en dan snel richting de plaats delict. Freeda Verburgt snelwandelt langs het smetteloze Cruyff-court, op de flat Wipmolen af. Vanuit alle hoeken en gaten van de wijk duiken politieagenten op, in auto’s, busjes en op de scooter. Bij de toegangsdeur van de flat staat een huilende mevrouw. Ze betrapte een inbreker in haar woning op de vierde verdieping. De vrouw is geschrokken, ze laat haar emoties nu de vrije loop. Niet duidelijk is of de daders nog in de woning zijn. De politiemensen zijn op weg naar boven om dat te onderzoeken.

Zenuwcentrum
Kort voor de politieactie zaten Freeda, en Henk Veen nog op de bank. De flatwoning is het zenuwcentrum van de groep bewoners die sinds 2009 de veiligheid van de Molenwijk via een SMS-alerteringssysteem probeert terug te brengen. Freeda omschrijft zich als ‘zo’n gek in de wijk die zich daar een beetje mee bezighoudt’. Ze doet dat samen met Henk Veen, de Amsterdamse graffiti-schilder. Hij heeft in verband met de actie ludieke verkeersborden ontworpen. “Ze zijn zó geliefd, dat ze regelmatig moeten worden vervangen”, zegt hij met een glimlach.
Freeda en Henk willen via het project uitdragen dat buurtbewoners met elkaar moeten blijven communiceren over overlast. “Voor jongeren is het leuk om een jointje te roken, maar als de buurvrouw vervolgens klaagt dat haar balkon blauw van de rook staat, moeten zij daar ook naar luisteren.” Freeda vindt dat je als bewoner verantwoordelijkheid draagt voor de veiligheid in je eigen omgeving. “Je hoeft niet voor ieder akkefietje te bellen, veel kun je met elkaar oplossen.”
Het SMS-alerteringssysteem gaat een stapje verder: “De deelnemers zijn de ogen en oren van de wijk. Zij melden verdachte situaties aan het netwerk.” Lachend: “Sommige buurtbewoners denken dat we camera’s in de bomen hebben hangen.” De selectie aan de poort is streng voor deelnemers aan het SMS Alert. “We willen geen burgerwacht, rotte appels worden geweigerd”, benadrukt Freeda. “Het is ook niet de bedoeling dat mensen zelf actie ondernemen, als ze rare dingen zien gebeuren.” Freeda heeft een speciaal protocol opgesteld voor het SMS Alert, en er is maandelijks een vergadering met de deelnemers, om de zaken te evalueren die de revu zijn gepasseerd. Ook is nauw overleg met de buurtregisseur van de politie en de zogenaamde ‘Molenmeester’, de plaatselijke wijkmarinier. Freeda: “Wij kunnen niet zonder ze, maar zij ondertussen ook niet meer zonder ons.”

Heftig
Henk en Freeda zagen het afgelopen jaar een aantal ‘heftige’ zaken gebeuren, waarbij het systeem volgens de twee zijn waarde aantoonde. “Toen de wijk hier zonder stroom kwam te zitten, hebben wij de politie snel om aanwezigheid gevraagd, omdat we vermoeden dat mensen er misbruik van zouden maken. Hierdoor kon een dader van een gewapende overval op een taxi door twee motoragenten worden ingerekend.” Verder betrapten de medewerkers van het SMS Alert in het holst van de nacht in de parkeergarage drie mannen die een auto met buitenlands kenteken van alle onderdelen aan het ontdoen waren. “Uiteindelijk is er een dader gepakt.” Via het SMS-alert werd ook het kenteken verspreid van een man die jonge kinderen naar zijn auto probeerde te lokken. Freeda: “Toen de politie hem met onze meldingen confronteerde, vertrok hij wel met de noorderzon uit het stadsdeel.”

Bij de flat aan de Wipmolen hebben zich ondertussen meer leden van de bewonersgroep verzameld. Deze keer zijn zij door de politie op de hoogte gesteld van de inbraakmelding. Het systeem doet ook omgekeerd zijn werk. “Zit de dader soms in de heemtuin, daar verstoppen zich vaker?”, vraagt een deelnemer zich hardop af. Freeda wijst op de ligging van de flats, waardoor er weinig overzicht is in de wijk. Maar nu er in elke flat bewoners op hun qui-vive zijn, werkt dit in hun voordeel. Freeda: “Criminelen bedenken zich tegenwoordig wel twee keer, voor ze toeslaan in de Molenwijk. Ze gaan liever een straatje om.”

Politie: “SMS Alert zonder meer succesvol”
Gerard Zwarts is buurtregisseur van de Molenwijk in Noord. Hij stelt vast dat de overlast- en criminaliteitscijfers het laatste jaar zijn teruggedrongen als gevolg van het SMS Alert. “Dat is zonder meer het geval. Doordat de bewoners zelf betrokken zijn geraakt bij de veiligheid in wijk, is er minder overlast van hangjongeren en is het aantal inbraken drastisch teruggelopen.” Zwarts constateert dat de politie regelmatig bruikbare tips via het Alert binnenkrijgt. “De mensen letten weer op elkaars voordeur, waardoor ze samen sterk komen te staan in het bestrijden van vervelende zaken.” Zwarts vindt de betrokkenheid van de bewoners bij incidenten niet gevaarlijk. “Ze gaan niet op de misdaden af, maar lichten ons erover in. Dat heeft al in een aantal gevallen tot succesvolle acties geleid.”